Ẩm thực miền Bắc từ lâu đã nổi tiếng với những món ăn thanh tao, cân bằng và đậm đà hương vị truyền thống. Trong đó, phở bò Hà Nội được xem là đại diện tiêu biểu nhất, không chỉ bởi độ phổ biến mà còn vì sự tinh tế trong cách nấu và thưởng thức. Bên cạnh phở, còn có nhiều món bún đặc sắc khác như bún chả Hà Nội, bún thang, bún mọc và bún đậu mắm tôm – mỗi món đều mang một bản sắc riêng, góp phần làm nên tinh hoa của ẩm thực Bắc Bộ.
Phở bò Hà Nội không đơn thuần là một món ăn sáng, mà là một phần trong lối sống, văn hóa của người Hà Nội nói riêng và người Việt nói chung. Một bát phở chuẩn gồm bánh phở mềm, thịt bò thái lát mỏng và nước dùng trong, ngọt thanh từ xương bò hầm với quế, hồi, thảo quả và gừng nướng.
Mùi thơm của phở bò Hà Nội thường khiến thực khách khó lòng cưỡng lại. Khi ăn, người ta thường cho thêm vài lát chanh, chút ớt tươi hoặc tương ớt để tăng độ đậm đà. Phở được ăn quanh năm, nhưng thưởng thức một tô phở nóng hổi vào sáng sớm mùa đông Hà Nội là trải nghiệm khó quên.
Phở bò Hà Nội không chỉ phổ biến tại thủ đô mà còn lan rộng khắp cả nước và ra thế giới. Rất nhiều nhà hàng Việt Nam ở nước ngoài đều có món phở này trong thực đơn và được đánh giá cao bởi cả người Việt lẫn người nước ngoài.
Nếu phở thể hiện sự tinh tế, thì bún chả Hà Nội lại đại diện cho sự mộc mạc và đậm chất đường phố. Một phần bún chả bao gồm bún tươi, thịt lợn nướng (cả chả miếng và chả viên), nước mắm pha chua ngọt và rau sống.
Điểm nổi bật của bún chả nằm ở nước chấm. Đây là yếu tố quyết định hương vị món ăn. Nước mắm được pha vừa miệng, kết hợp với dưa góp và đôi khi có thêm tỏi ớt, tạo nên vị chua ngọt hài hòa. Thịt được nướng trên than hoa, tạo lớp cháy xém nhẹ, thơm lừng và hấp dẫn.
Bún chả Hà Nội từng gây ấn tượng mạnh mẽ với thực khách quốc tế, đặc biệt khi xuất hiện trong bữa ăn nổi tiếng giữa Tổng thống Barack Obama và đầu bếp Anthony Bourdain tại một quán nhỏ ở Hà Nội. Từ đó, món ăn này càng trở nên phổ biến và được du khách tìm đến khi ghé thăm thủ đô.
Bún thang là món ăn nổi tiếng của người Hà Nội xưa, thường xuất hiện trong những dịp đặc biệt hoặc khi tiếp đãi khách quý. Đặc điểm nổi bật nhất của món này chính là sự tỉ mỉ trong khâu chuẩn bị.
Một bát bún thang đầy đủ có tới hàng chục nguyên liệu: thịt gà xé nhỏ, giò lụa thái chỉ, trứng rán mỏng thái sợi, củ cải khô, nấm hương, rau răm… được sắp xếp gọn gàng trên nền bún trắng. Nước dùng được ninh từ xương gà, tôm khô và gia vị truyền thống như mắm tôm, hành khô để tạo vị ngọt thanh và mùi thơm đặc trưng.
Tuy không phổ biến như phở hay bún chả, bún thang vẫn giữ một vị trí đặc biệt trong lòng người yêu ẩm thực Hà Nội bởi sự tinh tế, nhẹ nhàng và đầy tính nghệ thuật trong cách trình bày và thưởng thức.
Bún mọc là món ăn phổ biến không chỉ tại Hà Nội mà còn ở nhiều tỉnh thành miền Bắc. Với nguyên liệu đơn giản, dễ chế biến, bún mọc là lựa chọn lý tưởng cho bữa sáng nhẹ nhàng và giàu dinh dưỡng.
Thành phần chính của món này là mọc – những viên giò sống trộn với nấm mộc nhĩ, nấm hương, viên tròn nhỏ. Nước dùng thường được ninh từ xương heo, cho vị thanh nhẹ. Khi ăn, người ta cho thêm giò lụa, hành lá, rau thơm để tăng hương vị.
Bún mọc không kén người ăn, phù hợp với cả trẻ em lẫn người lớn tuổi, nhất là những người thích món thanh đạm, ít dầu mỡ. Trong nhiều quán phở sáng tại Hà Nội, bún mọc thường được bán song song với phở bò Hà Nội như một lựa chọn thay thế nhẹ nhàng hơn.
Trong số các món bún truyền thống miền Bắc, bún đậu mắm tôm nổi bật bởi hương vị đậm đà và phong cách phục vụ rất đặc trưng. Món ăn gồm bún lá, đậu hũ chiên giòn, thịt luộc, chả cốm, dưa chuột và các loại rau thơm. Điểm nhấn đặc biệt là mắm tôm – loại nước chấm có mùi vị mạnh, thường được pha với chanh, đường, mỡ nóng và ớt.
Bún đậu mắm tôm rất được giới trẻ yêu thích, không chỉ vì hương vị độc đáo mà còn bởi cảm giác gần gũi, dễ ăn. Món ăn này phổ biến trong các quán nhỏ, vỉa hè hay khu ăn uống sinh viên.
Với khách nước ngoài, bún đậu mắm tôm là món ăn gây tò mò và thử thách vị giác. Tuy nhiên, rất nhiều người sau khi vượt qua ấn tượng ban đầu đã trở thành “fan ruột” của món ăn này.
Phở bò Hà Nội khác gì với phở ở miền Nam?
Phở bò Hà Nội có nước dùng trong, vị thanh, không sử dụng rau sống như phở miền Nam. Ngoài ra, phở miền Nam thường dùng thêm giá, húng quế và nước dùng ngọt hơn.
Bún thang có khó nấu không?
Tuy nguyên liệu nhiều, nhưng nếu chuẩn bị kỹ và có thời gian, bún thang hoàn toàn có thể nấu tại nhà. Quan trọng nhất là phần nước dùng phải thanh, trong và đậm vị.
Mắm tôm trong bún đậu có dễ ăn với người nước ngoài không?
Mắm tôm có mùi đặc trưng nên hơi kén người. Tuy nhiên, nếu pha đúng cách và kết hợp với các món đi kèm, mùi sẽ dịu lại và rất hài hòa.
Phở bò Hà Nội cùng bún chả Hà Nội, bún thang, bún mọc và bún đậu mắm tôm là những món ăn đã làm nên tên tuổi của ẩm thực miền Bắc. Mỗi món một hương vị, một câu chuyện, một phong cách riêng. Sự đa dạng và tinh tế trong cách chế biến chính là điểm cuốn hút khiến các món bún miền Bắc trở thành lựa chọn không thể thiếu trong đời sống ẩm thực hàng ngày và trong mắt du khách.
Gợi ý: