Giới thiệu

Khi nói đến ẩm thực Hà Nội truyền thống, không thể không nhắc tới chả cá Lã Vọng – món ăn không chỉ ngon mà còn mang theo cả chiều dài lịch sử của vùng đất ngàn năm văn hiến. Với nguyên liệu chính là cá lăng, kết hợp mắm tôm, bún rối, lạc rang và thì là, chả cá Lã Vọng là một trong những món ăn đặc sản hiếm hoi của Việt Nam từng lọt vào danh sách 50 món ăn ngon nhất thế giới do CNN bình chọn.

Chả cá Lã Vọng không chỉ là món ăn, mà còn là di sản văn hóa ẩm thực của người Tràng An xưa.

Nguồn gốc món chả cá Lã Vọng

Món chả cá Lã Vọng ra đời cách đây hơn 100 năm tại số 14 phố Chả Cá (trước đây là phố Hàng Sơn), do gia đình họ Đoàn sáng tạo. Ban đầu, món này chỉ là một món ăn gia đình, được nấu để đãi khách trong thời kỳ nghĩa quân chống Pháp.

Nhờ hương vị độc đáo và ngon miệng, món ăn được người dân ưa chuộng. Gia đình họ Đoàn quyết định mở quán, đặt tên là “Chả cá Lã Vọng” – trong đó “Lã Vọng” là hình ảnh tượng trưng cho Khương Tử Nha, vị tướng tài của Trung Hoa cổ, biểu tượng của trí tuệ và đức độ.

Thành phần chính của món chả cá Lã Vọng

1. Cá lăng

Cá lăng là loại cá da trơn, thịt chắc, ít xương, ngọt và thơm tự nhiên. Nếu không có cá lăng, người ta có thể thay bằng cá quả (cá chuối) hoặc cá nheo, nhưng cá lăng vẫn là lựa chọn số 1 để làm nên hương vị chả cá Lã Vọng chuẩn Hà Nội.

Cá được lọc bỏ xương, cắt miếng vừa ăn, ướp với riềng, nghệ, mẻ, nước mắm, hạt tiêu… trong vài giờ để thấm đều gia vị.

2. Gia vị ướp cá

• Nghệ tươi: tạo màu vàng đặc trưng và hương thơm nhẹ

• Riềng xay: khử mùi tanh cá, giúp thịt cá thơm

• Mẻ: vị chua dịu tự nhiên

• Mắm tôm hoặc nước mắm ngon

• Dầu điều: tạo màu vàng bóng đẹp mắt

3. Rau ăn kèm

• Thì là cắt khúc

• Hành hoa thái dài

• Rau húng, rau mùi, rau thơm khác

• Lạc rang giã dập

4. Bún rối, mắm tôm pha

Bún rối trắng mịn được xếp gọn trong đĩa. Mắm tôm pha thêm đường, chanh, rượu trắng, tỏi, ớt, đánh bông lên – đây là linh hồn của món chả cá.

Cách chế biến chả cá Lã Vọng chuẩn vị

Bước 1: Ướp cá

• Cắt cá thành miếng vừa ăn

• Ướp với hỗn hợp: nghệ tươi giã, riềng xay, mẻ lọc, mắm tôm hoặc nước mắm, hạt tiêu

• Để ngấm trong 2–3 giờ hoặc qua đêm để cá đậm đà

Bước 2: Nướng cá

• Nướng cá bằng than hoa hoặc lò nướng đến khi vàng đều hai mặt

• Mục đích là làm cá săn lại, không bị nát khi cho vào chảo dầu

Bước 3: Áp chảo

• Khi ăn, cá được đặt vào chảo nhôm nhỏ có sẵn dầu nóng

• Cho thì là, hành hoa vào đảo đều

• Ăn tới đâu, đảo tới đó để giữ độ nóng và mùi thơm bốc lên

Bước 4: Thưởng thức

• Gắp cá, rau cho vào bát

• Thêm bún rối, lạc rang, chan mắm tôm pha

• Ăn nóng, cảm nhận đủ vị: béo, bùi, thơm, mặn, ngọt, chua nhẹ

Chả cá Lã Vọng – Từ món ăn gia đình đến biểu tượng quốc gia

Không giống như các món ăn vặt đường phố, chả cá Lã Vọng từng là món ăn dành cho giới quý tộc và thương gia. Ngày nay, món ăn này đã vượt khỏi biên giới Hà Nội, xuất hiện tại nhiều thành phố lớn, thậm chí có mặt ở nước ngoài.

Sự tinh tế trong cách chế biến và hương vị khó trộn lẫn đã giúp chả cá Lã Vọng trở thành biểu tượng ẩm thực cao cấp của Việt Nam, được truyền thông quốc tế ca ngợi.

Cách pha mắm tôm ăn kèm chả cá

Nguyên liệu:

• 1 thìa mắm tôm nguyên chất

• 1 thìa đường

• 1 thìa nước cốt chanh

• 1 thìa rượu trắng hoặc mỡ cá nóng

• Ớt băm, tỏi băm tùy khẩu vị

Cách pha:

• Trộn mắm tôm với đường, chanh, rượu và đánh đều tay đến khi nổi bọt trắng

• Thêm ớt, tỏi băm để tăng vị cay và mùi thơm

• Mắm tôm ngon có màu sáng tím nhạt, mùi không tanh, vị ngọt mặn hài hòa

Chả cá Lã Vọng ăn ở đâu ngon?

Một số địa chỉ lâu đời và nổi tiếng tại Hà Nội:

• Chả cá Lã Vọng – số 14 phố Chả Cá, quận Hoàn Kiếm

• Chả cá Thăng Long – 21 Đường Thành

• Chả cá Anh Vũ – Nguyễn Văn Huyên

• Chả cá Kinh Kỳ – Trần Thái Tông

Các nhà hàng này đều giữ phong cách truyền thống: chảo cá đặt trên bếp nhỏ ngay tại bàn, khách tự đảo và ăn nóng tại chỗ.

Câu hỏi thường gặp

Chả cá Lã Vọng có phải lúc nào cũng dùng cá lăng?
Không bắt buộc, nhưng cá lăng vẫn là lựa chọn truyền thống và ngon nhất. Nếu không có, có thể thay bằng cá quả, cá nheo.

Có bắt buộc ăn với mắm tôm không?
Không. Nếu bạn không ăn được mắm tôm, có thể dùng nước mắm chanh tỏi ớt. Tuy nhiên, hương vị sẽ không còn nguyên bản.

Chả cá có thể làm sẵn để đông lạnh không?
Có thể nướng sơ, đóng hộp cấp đông. Khi dùng chỉ cần chiên lại với dầu và hành thì là là dùng được ngay.

Chả cá Lã Vọng có bán ở TP.HCM không?
Có nhiều nhà hàng ở TP.HCM phục vụ chả cá Lã Vọng. Tuy nhiên, hương vị có thể được biến tấu nhẹ cho hợp khẩu vị miền Nam.

Kết luận

Chả cá Lã Vọng không chỉ là một món ăn ngon – đó là kết tinh của văn hóa, lịch sử và nghệ thuật ẩm thực Hà Nội. Từ những miếng cá lăng vàng óng, đến hương mắm tôm dậy mùi, thì là thơm lừng và bún trắng tinh, mọi chi tiết đều được chăm chút để tạo nên một tổng thể hài hòa, khó quên.

Nếu có dịp ghé thăm thủ đô, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món chả cá Lã Vọng huyền thoại, để cảm nhận trọn vẹn tinh hoa ẩm thực ngàn năm đất Bắc.

• Xem thêm: Top các món ăn miền Bắc nên thử một lần
• Khám phá thêm các món đặc sản miền Trung tại monngonmientrung – Cẩm nang ẩm thực truyền thống ba miền Việt Nam.