Giới thiệu

Khi nhắc tới ẩm thực Việt Nam, đặc biệt là các dịp lễ Tết hay đám giỗ, hình ảnh chiếc nem rán vàng ươm, giòn rụm, thơm phức đã trở thành biểu tượng gắn bó với bao thế hệ người Việt. Từng cuốn nem nhỏ nhắn, được gói cẩn thận và chiên giòn trên chảo dầu sôi, chứa đựng bao sự tỉ mỉ, yêu thương trong mỗi bữa cơm sum họp.

Ở miền Bắc, món này gọi là nem rán, trong khi ở miền Nam lại quen thuộc với tên gọi chả giò. Dù tên khác nhau, nhưng ý nghĩa, hương vị và vai trò của món ăn trong văn hóa Việt đều giống nhau – đó là sự tinh tế, hài hòa và đậm đà bản sắc dân tộc.

Nguồn gốc của món nem rán

Món nem rán có nguồn gốc lâu đời trong nền ẩm thực miền Bắc. Từ thời bao cấp, nem rán đã xuất hiện trong các dịp quan trọng như Tết Nguyên Đán, giỗ chạp, hay khi đón khách quý.

Ngày xưa, nem rán là món ăn sang, không phải ngày nào cũng được ăn. Những cuốn nem giòn tan là biểu tượng của sự đủ đầy và no ấm. Ngày nay, món ăn này đã trở nên phổ biến hơn, có mặt trong các nhà hàng, quán ăn, và cả bữa cơm hằng ngày.

Nem rán gồm những nguyên liệu gì?

1. Bánh đa nem (bánh tráng cuốn)

Loại bánh tráng mỏng dẻo, dai, dùng để gói nhân. Ở Hà Nội, bánh đa nem hiệu Bánh đa nem làng Chều (Nam Định) được đánh giá cao vì khi rán không bị vỡ, giòn lâu.

2. Nhân nem

Nhân nem truyền thống gồm nhiều nguyên liệu kết hợp:

• Thịt lợn xay: phần nạc vai có mỡ để không bị khô

• Miến dong: cắt nhỏ, giúp nhân có độ dai

• Mộc nhĩ, nấm hương: tăng độ thơm và độ sần sật

• Cà rốt, giá đỗ, hành tây: tạo vị ngọt tự nhiên

• Trứng gà: giúp kết dính hỗn hợp

• Gia vị: hạt tiêu, nước mắm, hành khô, tỏi băm

Tùy vùng miền, có nơi còn thêm tôm, cua, hải sản, khoai môn hoặc khoai lang.

Cách làm nem rán giòn lâu, không bị vỡ

Bước 1: Chuẩn bị nhân

• Trộn đều thịt xay với mộc nhĩ, miến, rau củ

• Nêm nước mắm, tiêu, trứng gà

• Không nên trộn quá ướt, sẽ khó cuốn và dễ bị bục khi rán

Bước 2: Cuốn nem

• Đặt bánh tráng lên mặt phẳng sạch

• Cho nhân vào, gấp hai mép rồi cuốn tròn lại

• Không cuốn quá chặt tay, nem dễ nứt khi rán

Bước 3: Rán nem

• Dầu ăn nhiều, ngập mặt nem

• Chiên lửa vừa, đảo đều đến khi vàng đều hai mặt

• Mẹo: nên rán 2 lần – lần đầu để nguội, lần 2 trước khi ăn để nem giòn lâu

Bí quyết làm nước chấm nem ngon đúng vị

Nguyên liệu:

• 2 thìa nước mắm

• 2 thìa nước lọc

• 1 thìa đường

• 1 thìa nước cốt chanh hoặc giấm

• Tỏi băm, ớt băm, cà rốt bào mỏng

Cách pha:

• Hòa tan đường với nước lọc và nước mắm

• Thêm nước cốt chanh, tỏi, ớt

• Cà rốt cho vào sau cùng để nước chấm đẹp mắt

Mẹo:
Tỷ lệ nước chấm có thể điều chỉnh theo khẩu vị. Người miền Bắc chuộng nước chấm ngọt vừa, mặn thanh, trong khi miền Nam có thể thêm chút tương ớt.

Nem rán có gì khác với chả giò miền Nam?

Dù khác biệt, cả hai loại đều được người Việt yêu thích và thường xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết, giỗ hoặc các buổi tiệc gia đình.

Các dịp nên làm nem rán

• Tết cổ truyền: Món không thể thiếu trong mâm cỗ ngày Tết

• Cỗ cưới, cỗ giỗ: Thể hiện sự chỉn chu, đủ đầy

• Bữa ăn gia đình cuối tuần: Dễ ăn, hấp dẫn trẻ nhỏ

• Tiệc sinh nhật, liên hoan: Làm món khai vị hoặc ăn kèm bún, rau sống

Mẹo hay: Bạn có thể cuốn sẵn nem, cấp đông và rán khi cần. Cách này rất tiện lợi và vẫn giữ được hương vị thơm ngon.

Biến tấu hiện đại của nem rán

Để phù hợp với nhu cầu ăn uống hiện đại, nhiều phiên bản nem rán mới đã ra đời:

• Nem rán chay: Dùng nấm, miến, đậu phụ, rau củ

• Nem rán hải sản: Tôm, mực, cua, trứng muối

• Nem rán phô mai: Nhân thịt cuộn phô mai tan chảy

• Nem rán ngũ sắc: Thêm màu từ củ dền, bí đỏ, cải bó xôi để bắt mắt trẻ em

Các nhà hàng cao cấp cũng thường phục vụ nem rán như món khai vị, ăn kèm salad và nước chấm kiểu fusion (cách tân).

Câu hỏi thường gặp

1. Nem rán có thể ăn kèm với món nào?
Rau sống, bún tươi, nước chấm chua ngọt. Có thể ăn cùng bún chả hoặc bún nem kiểu Hà Nội.

2. Làm sao để nem rán giòn lâu?
Dùng bánh đa nem chất lượng tốt, rán hai lần và để ráo dầu. Tránh để nem ướt khi cuốn.

3. Có thể dùng nồi chiên không dầu để rán nem không?
Có. Tuy nhiên, nên quét lớp dầu mỏng lên bề mặt nem để nem không bị khô, giúp màu vàng đẹp và giòn đều.

4. Nem rán bao lâu có thể bảo quản?
Có thể cuốn sẵn, cấp đông trong 1–2 tuần. Khi ăn chỉ cần rã đông và rán lại là dùng được.

Kết luận

Nem rán không chỉ đơn thuần là món ăn, mà là một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực truyền thống Việt Nam. Qua bao thế hệ, món ăn này vẫn giữ nguyên giá trị – từ mùi thơm của thịt, độ giòn của lớp vỏ đến vị đậm đà của nước chấm.

Ngày nay, dù ẩm thực có hiện đại đến đâu, thì một đĩa nem rán nóng hổi, chấm mắm chua ngọt, ăn kèm rau sống vẫn đủ khiến bao người xuýt xoa và gợi nhớ đến những bữa cơm gia đình đầm ấm.

• Xem thêm: Phở bò Hà Nội chuẩn vị
• Khám phá thêm các món ăn truyền thống miền Trung tại monngonmientrung – Nơi lưu giữ tinh hoa ẩm thực ba miền Việt Nam.