Giới thiệu
Ẩm thực Hà Nội vốn nổi tiếng bởi sự tinh tế, nhẹ nhàng và cầu kỳ trong từng món ăn. Một trong những món ăn sáng đặc trưng, tồn tại hàng trăm năm và vẫn giữ được vị thế trong lòng người dân thủ đô là bánh cuốn Thanh Trì. Không quá nổi bật về màu sắc hay nguyên liệu, bánh cuốn vẫn chinh phục thực khách bởi độ mềm mịn của lớp bánh, mùi thơm của hành phi và nước chấm đậm đà.
Đi kèm với bánh cuốn còn là những món ăn dân dã quen thuộc như nem rán, cà pháo mắm tôm hay cơm nắm muối vừng – tất cả đều tạo nên bức tranh ẩm thực đậm chất Bắc Bộ.
Bánh cuốn Thanh Trì – Món ăn sáng mang hương vị Hà Nội
Bánh cuốn Thanh Trì được làm từ bột gạo xay nhuyễn, tráng mỏng trên lớp vải mỏng căng trên nồi nước sôi. Khác với các loại bánh cuốn nhân thịt phổ biến hiện nay, bánh cuốn Thanh Trì truyền thống không có nhân. Thay vào đó, bánh được tráng mỏng, cuộn thành nhiều lớp và rắc hành phi lên trên trước khi dùng.
Bánh thường được ăn kèm với chả quế hoặc chả viên, chấm cùng nước mắm pha nhạt có giấm, đường, tỏi và ớt. Điểm nổi bật của bánh cuốn nằm ở độ mềm, dẻo của bánh mà không bị bở, cùng mùi thơm nhẹ từ gạo xay. Hành phi được rắc đều giúp tăng thêm hương vị và độ hấp dẫn.
Tại Hà Nội, bánh cuốn Thanh Trì từng là món ăn quen thuộc của nhiều thế hệ người dân, đặc biệt trong các khu phố cổ. Hiện nay, dù có nhiều biến tấu hiện đại, nhưng hương vị truyền thống của bánh cuốn Thanh Trì vẫn được giữ gìn tại các hàng quán lâu năm.
Cách làm bánh cuốn Thanh Trì truyền thống
Nguyên liệu:
-
Gạo tẻ ngon (loại dẻo vừa)
-
Nước lọc
-
Muối
-
Hành khô
-
Chả quế hoặc chả viên
-
Gia vị làm nước chấm: nước mắm, đường, giấm, tỏi, ớt
Cách làm:
-
Gạo ngâm từ 6–8 tiếng rồi xay nhuyễn, pha thêm nước để tạo hỗn hợp loãng đều, thêm chút muối.
-
Chuẩn bị nồi tráng bánh với khăn vải căng trên miệng nồi nước đang sôi. Múc một vá bột, đổ đều lên mặt vải, đậy nắp khoảng 30 giây.
-
Khi bánh chín, dùng thanh tre mỏng nhấc bánh ra, đặt lên mâm gỗ, cuộn nhẹ tay.
-
Hành phi được chuẩn bị riêng bằng cách thái mỏng hành khô và phi vàng giòn.
-
Pha nước chấm theo tỷ lệ: 2 thìa nước mắm, 1 thìa đường, 1 thìa giấm, tỏi và ớt băm. Có thể thêm nước lọc tùy khẩu vị.
Bánh cuốn Thanh Trì ngon nhất khi ăn nóng, cuốn nhẹ với chả quế và chấm đẫm nước mắm pha chua ngọt.
Nem rán – Món ăn kèm không thể thiếu
Trong bữa ăn gia đình hay các dịp lễ Tết miền Bắc, nem rán (hay còn gọi là chả giò) luôn giữ vị trí quan trọng. Món ăn này cũng thường xuất hiện bên cạnh bánh cuốn Thanh Trì, tạo nên một sự kết hợp hài hòa giữa mềm và giòn, giữa thanh nhẹ và đậm đà.
Nem rán được làm từ bánh đa nem cuộn nhân gồm thịt lợn xay, miến, mộc nhĩ, nấm hương, trứng, cà rốt và hành. Cuốn chặt tay, rồi đem rán vàng trên lửa vừa đến khi vỏ giòn tan. Khi ăn kèm bánh cuốn, nem được cắt nhỏ, chấm chung nước mắm hoặc nước chấm pha riêng.
Việc kết hợp bánh cuốn Thanh Trì với nem rán không chỉ bổ sung hương vị mà còn giúp món ăn trở nên phong phú và phù hợp với khẩu vị của nhiều đối tượng, từ trẻ nhỏ đến người lớn tuổi.
Cà pháo mắm tôm – Hương vị dân dã gây thương nhớ
Cà pháo muối và mắm tôm là hai nguyên liệu phổ biến trong ẩm thực miền Bắc. Khi kết hợp, chúng tạo nên món ăn đơn giản mà đậm đà, đặc biệt thích hợp đi kèm các món ăn nhẹ như bánh cuốn, bún đậu, cơm nắm…
Cà pháo sau khi muối chua, giòn, được ăn cùng mắm tôm pha với chanh, đường, ớt, và chút mỡ nóng để dậy mùi. Vị mặn mòi, cay nhẹ của mắm tôm hòa cùng vị chua giòn của cà tạo nên cảm giác rất bắt miệng.
Tại nhiều hàng bánh cuốn truyền thống ở Hà Nội, cà pháo mắm tôm luôn có sẵn như một món phụ để khách ăn kèm. Dù không cầu kỳ, nhưng món ăn này lại khiến nhiều người “ghiền”, nhất là những ai xa quê lâu ngày.
Cơm nắm muối vừng – Món ăn sáng của học sinh thời xưa
Trước đây, khi cuộc sống còn khó khăn, bữa sáng của học sinh, người lao động hay những người đi làm sớm thường chỉ là nắm cơm nhỏ, bọc trong lá chuối, ăn kèm muối vừng. Món ăn ấy tuy đơn sơ nhưng lại đầy đủ năng lượng, dễ mang theo và no lâu.
Cơm được nấu từ gạo dẻo, để nguội bớt rồi nắm chặt tay. Muối vừng được làm từ muối hạt rang khô trộn với vừng rang thơm. Một gói cơm nắm muối vừng, ăn cùng chút dưa góp hoặc cà muối, có thể giúp no bụng suốt cả buổi sáng.
Ngày nay, cơm nắm muối vừng không còn phổ biến như trước, nhưng vẫn được nhiều người tìm lại như một cách hoài niệm tuổi thơ. Một số hàng bánh cuốn truyền thống cũng phục vụ kèm cơm nắm như một món phụ nhẹ nhàng.
Vì sao bánh cuốn Thanh Trì vẫn giữ được vị thế suốt hàng trăm năm?
Có rất nhiều món ăn mới xuất hiện, nhưng bánh cuốn Thanh Trì vẫn giữ vững chỗ đứng nhờ ba yếu tố chính: nguyên liệu tự nhiên, cách chế biến truyền thống và hương vị phù hợp với khẩu vị số đông.
Khác với các loại bánh nhiều thịt, nhiều dầu mỡ, bánh cuốn Thanh Trì lại nhẹ nhàng, dễ tiêu hóa và có thể ăn bất cứ lúc nào trong ngày. Đây là một trong những món ăn hiếm hoi có thể dùng làm bữa sáng, bữa nhẹ, hoặc làm món khai vị trong các bữa tiệc.
Ngoài ra, bánh cuốn cũng mang giá trị văn hóa, là một phần không thể thiếu trong ký ức ẩm thực của người Hà Nội và khách phương xa từng đến đây.
Câu hỏi thường gặp
Bánh cuốn Thanh Trì khác gì với bánh cuốn nhân thịt thông thường?
Bánh cuốn Thanh Trì không có nhân, được tráng mỏng, cuộn lại và rắc hành phi lên trên. Bánh cuốn thông thường có nhân thịt, nấm hương và được cuốn từng chiếc riêng biệt.
Ăn bánh cuốn Thanh Trì có no không nếu không có nhân?
Có thể ăn kèm chả quế, nem rán hoặc cơm nắm để tạo cảm giác no lâu. Tuy không có nhân, nhưng bánh vẫn có độ dẻo và hương vị hấp dẫn riêng.
Có thể làm bánh cuốn tại nhà không cần nồi tráng chuyên dụng không?
Có thể sử dụng chảo chống dính loại tốt, đậy nắp nhanh để bánh chín đều. Tuy nhiên, bánh sẽ không mỏng và đẹp như dùng nồi tráng truyền thống.
Kết luận
Bánh cuốn Thanh Trì là đại diện tiêu biểu cho sự tinh tế của ẩm thực Hà Nội. Món ăn không cầu kỳ, không phô trương nhưng lại đọng lại trong lòng người thưởng thức bởi hương vị truyền thống, chất lượng nguyên liệu và sự giản dị trong cách phục vụ.
Khi kết hợp cùng nem rán, cà pháo mắm tôm hoặc cơm nắm muối vừng, bữa sáng với bánh cuốn không chỉ ngon miệng mà còn mang đậm bản sắc Bắc Bộ. Dù ở bất kỳ thế hệ nào, bánh cuốn Thanh Trì vẫn giữ được vị trí riêng trong nền ẩm thực Việt Nam.
- Xem thêm: Cách làm cháo sườn tại đây.
- Khám phá hàng trăm món ngon miền nam tại monngonmiennam.food – chuyên trang ẩm thực truyền thống Việt Nam.
